Naar aanleiding van het overlijden van een geliefd volksfiguur uit onze streken, en uit respect voor wat hij ooit betekend heeft voor zovelen, wou ik hem even opnieuw “tot leven” wekken. Men zegt dikwijls : “van de doden niets dan goed”, maar van Steven moet men niet gaan zoeken om dit te staven. Hij was er voor u, en iedereen die hem gekend heeft zal dit beamen !

Steven Vyncke was een Urselnaar, en we mogen hem dus als streekgenoot eens extra in het daglicht plaatsen…

Ik hoor mijn vader – Maurits Maenhaut (1923-2004) – nog vertellen dat hij bij Meester Vyncke in de klas had gezeten… Vader was de beste van de klas, en moest volgens de meesters, na het 7^de en 8^ste leerjaar, zeker verder studeren om ook schoolmeester te worden. Maar mijn grootvader met 7 kinderen, zei dat hij maar moest gaan werken “bij den boer” zoals iedereen toen in die tijd (1937…).

Meester Arthur Vyncke werd geboren in De Klinge (nu deelgemeente van St.Gillis Waas) tegen de Nederlandse grens, waar zijn vader douanier was ! In 1926 ging hij als pas afgestudeerde onderwijzer in Ursel les geven…. Waar hij in 1931 definitief ging wonen met zijn echtgenote Anna De Mey. Ze kregen 11 kinderen, waarvan er 2 overleden in hun kinderjaren… Na het overlijden van zijn vrouw (1991) bleef meester Vyncke nog tot zijn 92^ste  in zijn huis wonen. Na eerst in Oostakker-Lourdes in een rusthuis te hebben verbleven, verhuisde hij nog naar Zomerheem in Zomergem, waar hij op 22/9/2005 als eeuweling werd gevierd. Hij stierf er op 1 april 2006. Hij heeft zijn leerling Maurits overleefd, en overleed op de dag dat mijn vader 83 jaar zou zijn geworden…


getuigenis en gegevens door de zus van Steven : Mieke Vyncke

Stefaan (zo werd hij gedoopt) werd geboren op 16 april 1938 als vijfde kind in het gezin. Hij doorliep de lagere school in Ursel, waar ons vader Arthur Vyncke onderwijzer was. Hij begon zijn middelbare studies in het college van Eeklo. Al snel kwam het artistieke talent boven drijven en stapte hij over naar Sint Lucas in Gent waar hij sierkunst volgde. Ook volgde hij daar kunstfotografie. In Eeklo leerde hij de knepen van het pottendraaien kennen bij de pottendraaier Van Bastelaere.

Eind jaren ‘50 startte hij zijn loopbaan in het kunstatelier Perignem, in Sint Kruis bij Brugge, dat gerund werd door de familie Vandeweghe, nog steeds actief in de kunstwereld. Daar leerde hij de toen nieuwe trend om glas-in-beton te verwerken tot moderne glasramen. Hij werkte mee om de glasramen in beton te plaatsen in de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Duinenkerk, (Koksijde), één van de modernste kerken in België.

In 1963 is Steven gehuwd en kreeg hij twee dochters.

Na de start in Brugge, gaf Steven (zoals hij zich toen liet noemen) les aan de academie van Eeklo. Het werk, de opdrachten, begonnen toen frequent binnen te komen, zodat Steven besliste op zelfstandige basis zijn creaties tot stand te brengen. Talrijke verenigingen, ook kloosters wisten hem te vinden om allerlei kunstwerken, groot en klein, te ontwerpen: heiligenbeelden, muurdecoraties, herdenkingstegeltjes en nog veel meer. Voor veel gelegenheden werd hij aangesproken een blijvende herinnering te boetseren, verjaardagen, jubilea, geboortes. Steven wist steeds een origineel kunstwerk te creëren, meestal met een persoonlijke toets van de gevierde erin verwerkt. 

Ondertussen kwamen zijn zondagse activiteiten in het Drongengoed goed op dreef. Langs die weg werd zijn naam tot ver buiten Ursel bekend. Wie heeft er geen zonnebloem, zeemeermin, duivenvlucht, boom, stamboom, vissen, noem maar op, als wanddecoratie laten ontwerpen bij Steven. Daar keramiek vuurvast is, heeft hij ook verscheidene open haarden ontworpen én uitgevoerd in keramiek: prachtige kunstwerken die de woonkamer een uniek en modern uitzicht gaven.

In een verder stadium heeft Steven zich toegelegd op andere kunstvormen: beeldhouwen in natuursteen. Later stapte hij over naar polyester waarbij hij, ná het nemen van een matrijs (moule) van de figuur het originele beeld in polyester omzette. Daarvoor inspireerde hij zich vooral op een torso of buste van een persoon.

Ondertussen was hij begonnen met rustiger activiteiten: het tekenen van moderne huizen, hij maakte er zelfs de maquettes van.  Het laatste ontwerp was zijn droomhuis: een drijvend huis op een immense waterplas, de kreken misschien? Vooral veel ramen, veel licht en een uitzicht op ongrijpbare verten…. Steven had enorm veel fantasie: hij zocht steeds weer naar nieuwe expressievormen voor zijn creativiteit en dat zou nog verder gegaan zijn mocht ziekte hem niet uit zijn atelier gehaald hebben. In 2019 moest hij alle activiteiten stopzetten. Hij was toen 81 jaar maar nog lang niet van plan ermee op te houden.

Hij is gestorven op 4 maart 2021 in Zomergem.

—————————————-

“ Een echte drijfveer in geheel zijn leven was : mensen samen brengen, graag rond pot en pint en hen laten genieten van de groene natuur rondom. Over Steven zijn natuurlijk een hoopvol anekdotes te vertellen, hij was wel een ‘bewogen’ figuur! Iedereen kent wel zijn laatste activiteiten van ‘Tafdak’ in Zomergem Beke waar hij weer heel wat volk op de been bracht: fietsers, wandelaars, kampeerders kwamen er graag eventjes uitblazen.

Dit was zijn eerste activiteit trouwens: vanaf eind jaren ’60 tot in de jaren ’80 was hij wekelijks op zondag in de ‘bakkeete’ op het Drongengoed te vinden om er zijn nieuwste werken tentoon te stellen, vooral keramiek, maar ook brandglasraam, boetseerwerk in klei, ook het draaien van potten, vazen, schalen kon hij er met plezier demonstreren. Het was er iedere zondag een samenkomst: mensen kwamen van overal, zo groeide zijn succes! Ooit,  wellicht in juli 1972, heeft hij een echt volksfeest georganiseerd in de hoeve van het Drongengoed waarop hij verscheidene kunstenaars van allerlei kunstambachten uitgenodigd had. Ze kwamen van zowat overal in het rond. Ook Walter De Buck, de Gentse zanger die toen opkwam als bard, was er aanwezig. Het was een enorm succes: de ruimte binnen de hoevegebouwen was afgeladen vol feestende mensen: een échte Vlaamse kermis met veel ambiance! 

Het leven van Steven was doorspekt van gebeurtenissen waar een gewone sterveling soms niet bij kon. Als hij iets wou realiseren, dan broedde hij erop totdat het verwezenlijkt was.

In een verdere fase is hij begonnen met beelden van personen te maken na afdruk in gips en daarna werd het beeld in polyester gegoten. Zo stonden er verscheidene in zijn tuin van zijn woonplaats in Beke. Het verhaal van zijn tractor en zigeunerwagen is vaak verteld geworden: hij was er dan ook heel fier op dat hij het aandurfde om op die manier naar Compostella te rijden.
Aan 25 km per uur werd het een lange tocht, met veel pech, maar steeds weer geholpen door een vriendelijke persoon (hij wist ze steeds te vinden). Zo  raakte hij toch tot in het zuiden van Frankrijk, waar hij door raar toeval ineens op de ‘autoroute’ belandde met heel zijn “getrok”! De wegpolitie was al snel op de hoogte van dat hoogst eigenaardig voertuig om hem naar betere wegen te leiden. Leuk toeval echter was, dat de Franse televisie daar net in de buurt was en het ganse gebeuren gefilmd had. Die scène kwam ’s avonds op France 1  in het nieuws! Steven is dus niet in Compostela geraakt, maar wel op de Franse televisie, voor hem toch ook een geslaagd experiment ! Met zijn zigeunerwagen en tractor heeft hij nadien nog heel wat tochten ondernomen en ook heel veel mensen een pleziertje gegund om een ritje mee te maken.

Steven heeft steeds plannen gemaakt tot op het eind: hij wist wat hij nog zou doen, zou maken, zou veranderen, zou verbeteren. Hij had echt een niet te stoppen drang om te creëren, tot op zijn ziekenkamer toe was hij nog aan het tekenen aan een nieuwe maquette van wat ooit een nieuwe creatie zou worden. Want dat was zijn laatste activiteit: het ontwerpen van moderne huizen, zoals hij ook het huis van zijn oudste dochter in Waarschoot voor zijn rekening heeft genomen: een piramide, bruikbaar van op het grondvlak tot in de punt. Het nieuwe concept was een huis drijvend op water ….. in zijn dromen wegdrijvend naar onbekende oevers… Hij was mijn bijzondere broer die ik via deze getuigenis een beetje in het daglicht wil stellen, maar er is natuurlijk nog véél meer! “ 

Toen ik naar de middelbare school in St. Gerolf ging, zijn me de (toen nieuwe) klinken opgevallen. Dat was iets vooruitstrevend eind de jaren ’60 ! Ze zijn me altijd bijgebleven. Dank zij het contact met zijn zuster Mieke Vyncke ben ik dus te weten gekomen dat die mooie keramieken handvaten ook van zijn hand waren !
Door toedoen van architect Antoine Lievens uit Aalter maakte Steven in een bepaalde periode bijna alle deurkrukken van winkels in Aalter en omstreken; ook in de school van de “Broeders van Liefde” mocht hij de deurknoppen leveren.
Nog een paar van die deurkrukken met de “S en G” van “Sint Gerolf” zijn terug te vinden in de oudere gebouwen! De meeste zijn echter vervangen… En van een even enthousiaste directeur Jürgen Quintyn mocht ik er foto’s gaan nemen.
(november 2021)

———————————————-

Toen we trouwden in 1975 kregen we van de leerkrachten van Aalter-Brug (waar meester Callant, toen dus mijn kersverse schoonvader, ook les gaf) als huwelijksgeschenk een keramiekbeeld van de hand van Steven : “Tijl en Nele”… dat nog steeds een mooi plaatsje heeft in ons huis ! Mijn echtgenote Christina had trouwens goede jeugdherinneringen aan Steven, omdat ze eind de zestiger jaren nog les van hem had gehad op kunstgebied… Zo waren er in Aalter een aantal kunstenaars die vrijwillig, onbezoldigd les gaven aan de jeugd : Amedée Laroy, Cyr Frymout ( broer van astronaut Dirk Frymout), Roger De Schrijver… en ook Steven. Dat was nog in de tijd dat men zijn werk, of kunst zo graag deed dat men uit idealisme het enthousiast wou meedelen aan anderen, en vooral de jeugd wou stimuleren om kunst te beoefenen!

Zo ook hangt er een glasraam bij een nonkel en tante van Christina : Remi Muylaert (96j) en Edith De Wulf (89j), dat Steven
nog gemaakt heeft, waarbij gezinspeeld wordt op hun namen… (muil en wolf….) en met het vroegere wapenschild van Aalter (waar Edith geboren is) en dat van Roeselare (waar Remi afkomstig van was…). Steven had soms maar enkele woorden nodig, om de muze in hem aan te wakkeren !!!

In oktober 2021 was er een tentoonstelling van de Cuesta-keramiekers in het atelier waar Steven zoveel jaren zijn kunst beoefende. Een half jaar na z’n overlijden herdacht men hem zo, door ook heel wat stukken van zijn hand tentoon te stellen…

Dank voor heel wat informatie en gegevens aan :
           – Mieke Vyncke (zuster van Steven)
               
en medewerking van :
           – Remi en Edith Muylaert – De Wulf
           – Jürgen Quintyn

verslag : Daniël Maenhaut  19/12/2021
foto’s :  van Mieke Vyncke, en eigen opnames.